Ouders, onderwijs en jeugdzorg in verbinding

Hoewel de Nederlandse jeugd tot de gelukkigste jeugd ter wereld mag worden gerekend, is de groep jeugdigen die een beroep doet op jeugdhulp of op extra ondersteuning in het onderwijs aanzienlijk. Zoals in dit nummer van OO Magazine te lezen valt, is deelname aan gespecialiseerd onderwijs en het beroep dat gedaan wordt op jeugdhulp gestegen en groeien de wachtlijsten. Blijkbaar lukt het nog niet goed om meer kinderen inclusief onderwijs te bieden.

Boek

Wellicht ligt de sleutel tot verbetering van de positie van deze kinderen bij meer en betere samenwerking tussen ouders, onderwijs en jeugdzorg. Hierover is een interessant boek verschenen; primair geschreven voor studenten van opleidingen in het sociaal en educatief domein: Social Work, Pedagogiek, Toegepaste Psychologie, pabo en andere lerarenopleidingen. Het is ook geschikt voor associate degree-trajecten, zoals de Ad Pedagogisch Educatief Professional, en post-hbo- en masteropleidingen. Het boek biedt echter ook inzichten (en tools) voor professionals die een verbindende rol spelen tussen ouders, school en andere jeugdinstellingen in de wijk.

Deel 1: belang van samenwerking

Het eerste deel van het boek behandelt het belang van een goede samenwerking tussen onderwijs, jeugdzorg en ouders of verzorgers. De auteurs hebben een model ontwikkeld om die samenwerking uit te beelden. Hierin vormen ondersteuning en preventieve inzet bij jeugdigen en hun gezinnen de kern. Direct om deze kern staan in de eerste schil de professionals, eventueel in samenwerking met het sociale netwerk van gezinnen: docenten, intern begeleiders, schoolmaatschappelijk werk, wijkteams, jeugdhulpprofessionals, jongerenwerkers en wijkagenten. In de tweede schil zitten bestuurders en beleidsmakers binnen onderwijs en jeugdhulp. Zij creëren immers de kaders waarbinnen de hiervoor genoemde partijen kunnen werken. De buitenste schil wordt gevormd door de maatschappelijke context, gevormd door veranderende opvattingen, en maatschappelijke en onderwijskundige ontwikkelingen. Het model focust op de samenwerking en afstemming tussen professionals binnen elke ring, maar ook op interacties tussen de verschillende schillen.

Deel 2: samenwerken: hoe doe je dat?

Deel 2 biedt concrete inzichten en handvatten hoe deze samenwerking het beste vorm te geven. Diverse auteurs gaan in op verschillende onderwerpen: zo wordt betoogd waarom het cruciaal is dat de regie in de samenwerking bij ouders en jeugdigen ligt. Ook wordt ingegaan op het belang van interprofessioneel samenwerken, en de manier waarop samenwerking met een externe organisatie daadwerkelijk vormgegeven kan worden.

Deel 3: Wie moeten samenwerken?

In deel 3 komen de verschillende partijen aan bod die betrokken zijn bij de ontwikkeling en opvoeding van kinderen en jongeren. Hoe ziet de wereld eruit waarin die samenwerking tot stand moet komen? Ook wordt ingegaan op de rol van betrokken partijen en hun perspectief op samenwerking. Er zijn hoofdstukken waarin wordt ingezoomd op de jeugdigen en hun ouders; op scholen, schoolbesturen en samenwerkingsverbanden; op kinderopvang; op gemeenten en lokale teams; op instellingen voor jeugdhulp. Ten slotte komen ook huisartsen/medisch specialisten en de jeugdgezondheidszorg aan het woord.

Deel 4: De kaders van de samenwerking

Deel 4 schetst ten slotte de randvoorwaarden waaronder en de kaders waarbinnen samenwerking gestalte moet krijgen: wetgeving en professionele standaarden.

Website

Bij het boek hoort een website met aanvullende materialen: oefeningen, reflectievragen en suggesties voor verder lezen. Voor docenten zijn er powerpoints en didactische handreikingen bij alle hoofdstukken beschikbaar, als hulp bij het vormgeven van lessen.

Redactie

De redactie van het boek is in handen van Peter de Vries en Rob Gilsing. Peter is expert op het gebied van ouderbetrokkenheid. Als trainer, adviseur, auteur en onderzoeker houdt hij zich bezig met de samenwerking tussen ouders en school. Daarnaast doet hij promotieonderzoek naar ouderbetrokkenheid aan de Rijksuniversiteit Groningen. Rob is lector Jeugdhulp in transformatie aan De Haagse Hogeschool. Interprofessionele samenwerking is een van de centrale onderzoekslijnen in zijn lectoraat. Hij is gepromoveerd op de verhouding tussen nationaal en lokaal jeugdbeleid en heeft veel (praktijkgericht) onderzoek gedaan naar de transformatie van de jeugdhulp.